Bạn đã bao giờ để ý có tất thảy bao nhiêu đặc điểm cơ tính
mà kim loại có? Hay thông thường, khi làm việc bạn quan tâm đến loại cơ tính
nào? Dưới đây là bài tổng hợp một các cơ bản nhất về các loại cơ
tính mà kim loại sẽ có và ý nghĩa cơ bản của từng loại.
Thông thường các vật liệu khi sử dụng đều phải chịu tác động
của ngoại lực. Các kỹ sư cơ khí đã tính toán các lực này cùng các nhà nghiên cứu
vật liệu chỉ ra vật liệu bị biến dạng hay nứt vỡ như thế nào xét về các yếu tố như
lực tác động, thời gian, nhiệt độ, và các điều kiện khác. Các nhà nghiên cứu đã
tìm hiểu các đặc tính cơ học này qua các vật liệu thử nghiệm.
Một vài đặc tính quan trọng của kim loại có thể kể đến bao gồm
Độ giòn, Độ rão (chảy nguội), Độ dai, Độ đàn hồi, Độ mỏi, Độ cứng, Khả năng
rèn, Độ dẻo, Độ dai va đập, Độ rắn, Độ bền dai và Giới hạn chảy. Các đặc tính của
kim loại nói trên sẽ được mô tả kỹ hơn dưới đây.
Độ giòn:
Khả năng vật liệu bị đứt gãy hoặc hỏng khi sử dụng dưới tác
động của một lực hay va đập tương đối nhỏ.
Độ rão
Khi vật liệu chịu tác động của một lực liên tục ở nhiệt độ
cao dưới điểm chảy của nó, trong một khoảng thời gian kéo dài, nó sẽ bị biến dạng
dư (biến dạng dẻo).
Độ dai
Độ dai là một thuộc tính khi kim loại được kéo ra thành các
dây kim loại mỏng. Thuộc tính này được xác định bởi tỉ lệ giãn ra và tỉ lệ co
rút trên diện tích kim loại.
Độ đàn hồi
Độ đàn hồi là khả năng các vật liệu khối quay về hình dạng
ban đầu của chúng sau khi bị làm cho biến dạng.
Độ mỏi
Độ mỏi là khả năng vật liệu bị yếu đi hoặc thiết bị bị hỏng
khi phải chịu ứng suất, đặc biệt là một loạt ứng suất lặp đi lặp lại.
Độ cứng
Độ cứng là khả năng vật liệu chịu được thay đổi hình dạng
vĩnh viễn gây ra bởi ngoại lực.
Khả năng rèn
Khả năng rèn là một thuộc tính khi kim loại có thể cán được
thành các tấm mỏng.
Độ dẻo
Độ dẻo là một thuộc tính khi kim loại giữ được độ biến dạng
của mình vĩnh viễn, sau khi ngoại lực tác động lên chúng được giải phóng.
Độ dai va đập
Độ dai va đập là khả năng kim loại hấp thu năng lượng và chịu
được các tải trọng va đập.
Độ rắn
Khi một ngoại lực tác động lên kim loại, nó sẽ phát sinh một
nội lực. Nội lực này phát sinh trên mỗi đơn vị diện tích được gọi là ứng suất.
Độ rắn là khả năng kim loại chịu được biến dạng dưới ứng suất.
Độ bền dai
Khi một ngoại lực khổng lồ tác động lên kim loại, kim loại sẽ
bị nứt gãy. Độ bền dai là khả năng kim loại có thể chống được nứt gãy.
Giới hạn chảy
Khả năng kim loại chịu lực tăng dần dần mà không bị biến dạng
vĩnh viễn.
Biên dịch: Antoine, theo ME Mechanical Team
Nguồn ảnh: shutter stock